Dikkat! "kara listede" olabilirsiniz

Dikkat! "kara listede" olabilirsiniz

Tam 1 yıl önce yürürlüğe giren 5834 Sayılı Kanunla karşılıksız çek ve protestolu senetler ile kredi ve kredi kartı borcu olanların Kanun çıktıktan en geç 6 ay içinde borcunu ödemeleri halinde "kara liste" olarak da adlandırılan Merkez Bankası veritabanındaki kayıtları silinmişti. Ancak bazı bankaların borcunu ödediği halde ilgili tüketicinin kaydını sildirtmeyi 'unutmuş olabileceği' ihtimali ortaya çıktı.

5834 Sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinin üzerinden tam 1 yıl geçti. 28 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe giren, bir nevi sicil affı getiren kanunla karşılıksız çek ve protestolu senetler ile kredi ve kredi kartlarının borcunu zamanında ödeyemediği için kamuoyunda "kara liste" olarak adlandırılan Merkez Bankası veritabanına işlenen tüketiciler, borçlarını ödemiş olsalar bile listede yer alabiliyor. Borcunu ödediği takdirde ilgili banka şubesinin Merkez Bankası ile iletişime geçerek kaydını sildirmesi gereken bu kişiler kayıtları silinmediği takdirde bir daha herhangi bir bankadan kredi ya da kredi kartı başvurusunda bulunamıyor. Başka bir bankaya kredi kartı ya da kredi için başvuruda bulunsalar dahi Merkez Bankası'nın "kara listesi"nde yer almaları nedeniyle bu imkanlardan yararlanamıyor. Kırklareli Sanayi Ticaret Il Müdürü Gültekin Hadi, borçlarını geciktirerek kayıt altına alınan tüketicilerin borçlarını yapılandırarak veya yapılandırmadan ödemiş olmaları durumunda ilgili banka şubesince borcunu ödediğine ilişkin Merkez Bankası'na bilgi verilerek kaydının silindiğini, ancak herhangi bir aksaklık nedeniyle borcunu ödediği halde kaydı silinmeyen tüketicilerin ileride bir sıkıntı ile karşılaşmaması açısından ilgili banka şubelerine giderek kayıtlarının olup olmadığını öğrenmelerinde fayda olduğunu söyledi.

Kanun'un yeni olması nedeniyle kamuoyunda halen tam olarak anlaşılmadığını ifade eden Sanayi ve Ticaret Il Müdürü Gültekin Hadi, Kanun'a ilişkin olarak şu bilgileri verdi;

"28 Ocak 2009 Çarşamba Günü 27124 sayılı Resmi Gazetede Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartlarının Borçlarına Ilişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkındaki 5834 Sayılı Kanun yürürlüğe girdi. Bu kanuna göre kullandırılan nakdi veya gayri nakdi kredi ödemelerini aksatan gerçek veya tüzel kişiler ticari faaliyette bulunan veya bulunmayan gerçek kişiler, kredi müşterileri karşılıksız çıkan çekleri protesto edilen senetler ve kredi kartı ile kredi kartına ilişkin diğer borçlarına ilişkin kayıtları bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten önce ve yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde ödenmesi veya yeniden yapılandırılarak ödemesi durumunda ilgili banka şubesi tarafından Merkez Bankası'nda tutulan kayıtları silinecektir. Bunu ticari bir sicil affı, kredi sicil affı veya kart kredilerinin ödenmemesinden kaynaklı sicilin affı gibi düşünmek lazım. Merkez Bankası kayıtlarından silinmesi demek borcun ödenmesi halinde bu kişilerin aynı şekilde tekrar kredi kullanmalarına imkan sağlamaktadır. Bu konunun bizi ilgilendiren kısmı tüketici kredileri ve kredi kartları kısmıdır.

Tüketicilerimizin dikkatli olması eğer borçları var ise bu borçları bu kanun yayın tarihinden önce aksatmalarına rağmen kapattılar ise veya yayın tarihinden itibaren yeniden yapılandırıp veya yapılandırmadan kapattılar ise kapattıkları tarihten itibaren ilgili banka şubesinden Merkez Bankası'nda tutulan kayıtlarının silinmesini talep etmeleri gerekmektedir. Aslında talep etmeden banka şubelerinin bunu yapması gerekiyor. Ancak bunu kontrol etmelerinde fayda var. Aksi takdirde yeni kredi kartı almaları veya başka bir bankadan kredilerden faydalanmaları çok zor hatta mümkün olmayabilir. Bu haklarını kaybetmemeleri, çıkan kanundan faydalanmaları için Merkez Bankası kayıtlarında olup olmadıklarını görmek için borçlarını ödedikleri banka şubesine giderek bunu takip etmeleri faydalarına olacaktır. Yine bankaların bu konuda dikkatli olmaları ve tüketiciyi mağdur etmemeleri bu hususta gelecek şikayetlerin ciddi sıkıntılar doğurabileceği tarafımızdan anlaşılıyor bu konuda halkımızı bilgilendirme gereği doğmuştur."

BDDK bankaları kontrol edecek

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) bu yılın ilk 6 ayının sonunda bir kontrol noktası oluşturarak bankalardan konuya ilişkin bilgi istenebileceğini ifade eden Hadi, hem tüketicinin hem de ilgili bankaların şube müdürü ve kredi verici personelinin mağdur olmaması için bu konu üzerinde hassasiyetle durarak, borcu olmadığı halde Merkez Bankası'ndaki kaydı silinmemiş tüketicilerin kayıtlarının silinmesine yönelik güncellemelerde dikkatli olunması gerektiğini kaydetti. Sanayi ve Ticaret Il Müdürü Gültekin Hadi, "Herhangi bir aksilik nedeniyle bu 6 ay içinde bu borçlarını daha önce yapılandırıp kapatanlar veya herhangi bir şekilde kapatanlar yeni bir kredi almak istediklerinde karşılarına Merkez Bankası kayıtlarındaki durumu çıkabilir. O nedenle banka müdürlerinin bu konuya dikkat etmesi gerekmektedir. Bu hususta dikkat edilmediği takdirde mağduriyetler oluşabilecektir. Bu da bankada krediyi veren ilgili kreditörü yükümlülük altına sokacaktır. Eminim banka müdürlerimiz bu konuda herhangi bir dikkatsizliğe meydan vermeyecektir. Tüketicilerimizde kendi hakları açısından takip etmelerinde fayda görüyoruz. Bu aslında tüketicinin başvuruda bulunmasına gerek olmadan ilgili banka şubesinin yapması gereken bir işlem. Tüketici kendisi bunu yapamıyor. Basında kara liste olarak tabir edilen Merkez Bankası veritabanında kayıtlı tüketiciler için bir aftır bu. Bu kanun tüketiciler açısından yeni imkanların açılmasını sağlamıştır. Elbette hızlı bir şekilde düzenli uygulanması gerekmektedir. Ticari hayatın aktivasyonu çok önemlidir. Aksi takdirde ekonominin canlılığı yitirilir. Bu yönde çıkarılmış beklenen faydalı bir kanundur" diye konuştu.

Merkez Bankası'na başvurmaya gerek yok, ama...

Öte yandan vatandaşların konuya ilişkin olarak Merkez Bankası'na doğrudan başvuruda bulunmalarına gerek bulunmuyor. Konuya ilişkin olarak Merkez Bankası yetkilileri kanunun çıkışının ardından yaptıkları açıklamada; "5834 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işler bakımından vatandaşların kayıtlarının silinmesi ile ilgili olarak müracaat etmelerine gerek bulunmamakla birlikte, Bankamızca, karşılıksız çek, negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları, protestolu senetler, kredi limit ve risk bilgilerine ilişkin verilerle ilgili olarak, yazılı bir dilekçe ile başvuruda bulunulması kaydıyla sadece gerçek ve tüzel kişilerin kendilerine ait bilgi talepleri karşılanmaktadır. Başvuruya ilişkin hususlar Bankamız internet adresinde www.tcmb.gov.tr/bilgiedinme/ sayfasında yer almaktadır" denilmişti.