HABER MERKEZİ
Ülkemizde yapılan ekmek israfının son derece büyük bir ekonomik boyutu olduğunu belirten Kırklareli Toprak Mahsulleri Ofisi Şube Müdürü İhsan Çakır, bu kampanya kapsamında vatandaşı bilinçlendirmenin yollarını anlattı ve yapılan ekmek israfının ekonomik boyutu hakkında şunları kaydetti:
“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre dünyada her yıl değeri 1 trilyon ABD Doları olan 1,3 milyar ton gıda israf edilmektedir. Oysa israfın dörtte bir oranında azaltılmasıyla, yetersiz beslenen 870 milyon insanın gıda ihtiyacı karşılanabilmektedir. Fakir ülkelerde gıdaya erişim giderek zorlaşıyor hatta imkansız hale gelmektedir. Avrupa Birliği’nde üretilen ekmeğin yaklaşık %30’u, Amerika Birleşik Devletleri’nde ise üretilen gıdanın yaklaşık %40’ı israf ediliyor.
Araştırmaya göre ülkemizde üretilen ekmeğin %5,9’u israf edilmektedir. Araştırma; Ekmek üretiminin günde 101 milyon, yılda 37 milyar adet, ekmek tüketiminin günde 95 milyon, yılda 35 milyar adet, ekmek israfının günde 6 milyon, yılda 2.1 milyar adet, kişi başı günlük ekmek israfının 20 gram olduğunu ortaya çıkarmıştır. Araştırma, günde israf edilen 6 milyon ekmeğin; 3 milyonunun fırınlarda (%51.4), 2.3 milyonunun hanelerde (%37.9), 0.6 milyonunun yemekhanelerde, lokanta ve otellerde (%10.7) israf edildiğini ortaya koymaktadır.
İsraf nedeniyle yıllık ekonomik kaybımız 1.546 milyar TL’dir. Bu rakam, dünya birincisi olduğumuzun ihracatından elde ettiğimiz gelire eşdeğerdir. Bu kayıp, dünya ekonomisinde yükselişini sürdüren ülkemiz için ciddi bir kayıptır. Nitekim 1.5 milyar TL ile; ülkenin 23 günlük ekmek ihtiyacı karşılanabilmekte, 460 bin öğrenciye her ay 280 TL Burs verilebilmekte, 300 öğrenci kapasiteli 250 Yurt veya 16 derslikli 500 Okul yapılabilmektedir.
Araştırmada israfının ana nedeni olarak; ekmeğin ihtiyaçtan fazla alınması, fırınlarda ihtiyaçtan fazla üretim yapılması, ekmeğin uygun olmayan şartlarda muhafaza edilmesi, bayat ekmeğin değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunmaması, yemekhanelerde tercih edilen rol ekmeğin üstü açık veya ambalajsız olarak sunulması gösterilmiştir.
Araştırmada israfın önlenmesi bakımından; yemekhanelerde ekmeğin ince dilimler halinde sunulması, fırınlarda ihtiyaçtan fazla ekmek üretiminin engellenmesi, ekmek üretiminde çalışanların eğitilmesi, ekmeğin doğra yöntemlerle muhafaza edilmesi, bayatlamış ekmeğin en uygun yöntemlerle değerlendirilmesi, hayvan beslenmesinde kullanılan ekmeğin de israf olduğu bilincinin toplumda yerleştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Ülkemizde ekmeğe dayılı yemek kültürü nedeniyle her sene 44 milyar ekmek üretiliyor ve bu ekmeklerin 4 milyarı ne yazık ki israf ediliyor. Ekmek israfının günlük maliyeti ise tam olarak 2.6 milyon liradır. Günlük üretilen 120 milyon ekmeğin 12 milyonu çöpe atılmaktadır. Yani her 10 ekmekten biri israf ediliyor. Ülkemizde her sene israf edilen ekmeklerle 60 tane hastane, 180 tane okul inşa ettirebileceğimizi biliyor muydunuz?” Bu israfı önlemek için ekmeğimizi israf etmeyelim bayatlayan ekmeğimizi kullanılarak hazırlanan çok güzel yemek tarifleri vardır. Bayat ekmek kullanarak; mantı, içli köfte, lezzet dolu kekler, pasta ve tatlı vb. birçok tariflerde kullanabilirsiniz. Ekmek israfını önlemek için sizlerde bayat ekmekleri kullanarak değerlendirebilirsiniz.
* İsraf Nasıl Önlenir?
İşte, israfı önleme yolunda tüketicilere bazı öneriler;
- İhtiyaçtan fazla ekmek alınmamalı
- Ekmek poşette saklanmalı
- Uzun süre saklanacaksa derin dondurucuda saklanmalı
- Dilimlenerek tüketilmeli
- Kuruyan ekmekler su buharında yumuşatılarak tüketilmeli
- Bayat ekmekler yemek, pasta ve tatlı yapımında kullanılmalı
* Toplu Tüketim Yapılan Kuruluşlarda Alınması Gereken Tedbirler:
- Toplu Tüketim yerleri olan; Hastane, Yatılı Okul, Askeri Birlikler ve Öğrenci Yemekhanelerinde Ekmek İsrafı Önleme Planları Oluşturulması ve Hayata geçirilmesi,
- Üretimin Talebe göre Planlanması,
- Ekmeklerin satış yerinde uygun koşullarda saklanması,
- Toplu yemek tüketim yerlerinde ekmeğin dilimlenmiş veya küçük yuvarlak ekmek olarak verilmesi,
- Self servis tezgâhlarında ekmeğin baş tarafta değil, yemeklerden sonra yer alması,
- Toplu yemek tüketilen yerlerde, mönüye göre ekmek siparişi verilmesi, artan ekmeklerin daha sonraki günlerde kullanılmasını sağlayacak mönü düzenlenmesi yapılması önerilmektedir.” (Savaş Eskici)