GÜL BAHÇESİ
Bayram Bıyıklı
Muhammed bin İdris Şafiî hazretleri, amelde 4 mezhepten biri olan Şâfiî mezhebinin kurucusudur. Dedesi Eshâb-ı kirâmdan olup ismi Şâfiî idi. Buna izâfeten Şâfiî adı ile meşhur olmuştur. 767 (H. 150)’de Gazze’de doğdu. 820 (H. 204)'de Mısır’da vefât etti.
Hadîs, fıkıh, lügat ve edebiyatta çok yükseldi. Üsûl-i fıkh ilmini ilk yazandır. Hadîste Sünen ve Müsned'i, fıkıhta Kitâb-ül Ümm'ü çok kıymetlidir. İlk tahsilini Mekke’de yaptı. 7 yaşında hâfız oldu. 10 yaşında iken İmâm-ı Mâlik hazretlerinin Muvatta adlı hadîs kitabını, parası olmadığı için birisinden emânet alıp 9 gecede ezberledi. Huzeyl kabîlesi Arab dilini en fasîh konuşan olduğu için, o kabîleye gidip onlarla konuştu. Böylece edebiyat, lugat ve rivâyet bilgisini artırdı.
20 yaşında İmâm-ı Mâlik’in yanına Medîne’ye gitti. 9 yıl ilim okudu. Tekrar Mekke'ye dönünce, oradan Yemen vâlisi, yanına alıp kadılık verdi. 5 sene kadılık yaptıktan sonra ilmini artırmak için Bağdat’a gitti. Üvey babası olan İmâm-ı Muhammed hazretlerinin ilminden ve kitaplarından çok istifade etti.
Birgün buyurdular ki:
“Eğer hocam İmâm-ı Muhammed olmasaydı ilim kapısının eşiğinde kalmıştım. Bütün âlimler ilimde Irak âlimlerinin, onlar da Kûfe âlimlerinin, onlar da Ebû Hanîfe’nin çocuklarıdır.”
Daha sonra tekrar Mekke’ye döndü. 9 yıl, talebelere ve hacılara ders verdi. Tekrar Bağdat'a gidip derslerine devam etti. Ahmed ibni Hanbel hazretleri büyük âlim iken İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin talebesi olmuştur. İmâm-ı Şafiî Irak âlimlerinin re’y yolu ile İmâm-ı Malik’in rivâyet yolunu birleştirerek ayrı bir ictihad yolu kurmuştur.
İmâm-ı şa’râni hazretleri buyuruyor ki:
Hadîs-i şerîfler Kur’ân-ı kerîmi açıklamaktadır. Mezhep imamları hadîs-i şerîfleri açıklamışlardır. Tahareti, namazların kaç rekât olduklarını, rükû ve secdelerde okunacak tesbihleri, bayram ve cenaze namazlarının nasıl kılınacağını, zekât nisabını, orucun ve haccın farzlarını, hukuk bilgilerini Kur’ân-ı kerîmden çıkarmak mümkün değildir.