Türkiye’nin AB’nin Ortak Tarım Politikası’na (OTP) ve Ortak Piyasa Düzeni’ne (OPD) uyumu çerçevesinde, Toprak Mahsulleri Ofisi, bu yıldan itibaren hububat alımında AB kriterlerini uygulamaya başlayacak.
Konu ile ilgili olarak gazetemize bir açıklama yapan TMO Kırklareli Şube Müdürü Birol Dernekliciler, şu bilgileri verdi; “Toprak Mahsulleri Ofisi, AB`ye mevzuat uyumu çerçevesinde geçen yıl çıkardığı hububat ve çeltik alım ve satış esaslarına ilişkin uygulama yönetmeliklerini, AB mevzuatında meydana gelen değişiklikler ve geçiş döneminde uygulama kolaylığı sağlanması açısından yeniden düzenledi.
Buna göre, yeni uygulamaları şöyle sıralayabiliriz;
2009-2010 alım döneminde ürün bedeli ödemeleri, geçtiğimiz kampanya dönemlerinde olduğu gibi üreticilerimizin anlaşmalı bankalar nezdinde açtıracakları hesaplara doğrudan Genel Müdürlüğümüz tarafından ödenecek. Bu bankalar; Ziraat Bankası, Halk Bankası, Akbank, ING Bank, Garanti Bankası, Yapı Kredi Bankası, Denizbank, Türk Ekonomi Bankası, Fortisbank, HSBC ve Albaraka Türk Katılım Bankası. Kuruluşumuza ürün satmak isteyen üreticiler, bu bankalardan herhangi birisinden “Üretici Banka Kartı” almaları gerekmektedir. 2009-2010 alım döneminden itibaren TMO alım noktalarına banka kartı ile gelmeyen üreticilerimizden ürün alımı yapılmayacak.”Dernekliciler artık Ofis’in, alımlarında asgari alım miktarı uygulayacağını belirterek, konu ile ilgili olak şunları söyledi; “Tüccar ve şirketlerden yapılacak alımlarda asgari alım miktarı tüm dönemler için makarnalık buğdayda 10 ton, diğer hububatta ise 80 ton olarak belirlenirken, bu miktarlara ulaşmak için bu yıldan itibaren kademeli geçiş uygulanacak.Çiftçi artık, çuvalla, kilo ile Ofis’e ürün satamayacak. Bu yıldan itibaren 3 tonun altında buğday, arpa, çavdar, tritikale, yulaf ve mısır üreten çiftçi, doğrudan Ofis’e ürün satamayacak. Bu çiftçiler, üreticiler birliği veya kooperatifler aracılığıyla TMO’ya satış yapabilecek. Bu uygulama ile çiftçilerin, üretici birlikleri veya kooperatiflerde örgütlenmesinin özendirilmesi öngörülüyor. Bu yıl ve gelecek yıl için 3 ton olarak belirlenen asgari alım sınırı, her yıl artırılacak ve 2011`de 5 tona, 2012`de 10 tona, kademeli olarak 2018’de 80 tona çıkarılacak.”2009-2010 alım döneminde TMO alım noktalarında, 1 Haziran’dan önce ve 3 tondan az alım yapılmayacağını önemle hatırlatan Dernekliciler, açıklamalarına şöyle devam etti;
“Hububatta protein ve rutubet tayininde uluslararası kriterler uygulanacak. Ancak, 2017/18 dönemine kadar üreticilerden yapılacak alımlarda, mevcut analiz uygulamalarına devam edilecek. Tüccar ve şirketlerden yapılacak alımlarda protein ve nem tayininde, bu yıldan itibaren uluslararası standartlar uygulanacak.
Hektolitre ağırlığının, makarnalık buğdayda 78 kg, ekmeklik buğdayda 76 kg, arpada 64 kg, çavdar ve tritikalede 74 kg, yulafta 46 kg, mısırda 71 kg;dan düşük olması halinde, kırık tanenin; makarnalık buğday, ekmeklik buğday, arpa, çavdar, tritikale ve yulafta yüzde 3;ü, mısırda yüzde 4;ü geçmesi halinde uygulanacak fiyat indirim oranları da yönetmelikte yer aldı. 2017/2018`den itibaren ağırlığı belirlenen hektolitrenin altındaki ürünler alınmayacak.
AB`de süne ve kımıl olmadığı için, Türkiye`de yaygın olan süne ve kımıl zararı oranı, ayrı bir kriter olarak belirlendi. Süne ve kımıl tahribatına uğramış tane oranının makarnalık ve ekmeklik buğdayda yüzde 1;i geçmesi, mısırda toplam kusurlu tanenin yüzde 4;ü geçmesi halinde fiyat indirimi uygulanacak. Süne ve kımıl tahribatı için 2017 yılına kadar bir geçiş süreci uygulanacak.
Hububatta kalite belirlenirken, toplam kusurlu tane, çimlenmiş-filizlenmiş tane, diğer muhtelif madde, dönmeli tane oranına da bakılacak.”
Dernekliciler, fiyat düzenlemeleri ile ilgili olarak ise şunları belirtti;
“Söz gelimi, 2008-2009 alım döneminde TMO`nun emanet alım fiyatının 500 lira olduğu göz önüne alınırsa, önceden yüzde 14,5 rutubete sahip ürün için üreticiden ton başına 2,5 lira kesinti yapılırken, yeni uygulamada bu kesinti yapılmayacak. Yüzde 10 rutubete sahip ürün için üreticiye 17,5 lira ek ödeme yapılacak. Önceden 73 hektolitre ağırlığa sahip ürün için tonda 15 lira kesinti yapılırken, yeni uygulamada kesinti tutarı 7,5 liraya düşecek. Önceden yüzde 3,5 oranındaki süne ve kımıl zararı bulunan ürün için 37,5 lira kesinti yapılırken, yeni uygulamada kesinti miktarı 20 liraya düşecek.Mevcut uygulamada, makarnalık buğdayda yüzde 35 dönmeli tane için tonda 15 lira kesinti yapılırken, yeni uygulamada bu tutar 10 liraya inecek. Mevcut uygulamada yüzde 1`i geçen çimlenmiş filizlenmiş tane alınmazken, yeni uygulamada yüzde 4`e kadar çimlenmiş tane bulunan ürünler alınacak.”